Thánh Thomas
Tông Đồ
Thánh Thomas Tông Đồ hay cũng còn được gọi là là Đi-đy-mô, xuất thân từ một gia đình nghèo túng tại Galilea, Do-thái. Tuy nhiên, không ai biết về ngày tháng năm sinh của Ngài, cũng không ai biết Ngài đã sinh ra tại địa điểm cụ thể nào ở Galilea. Theo tương truyền, Ngài đã đến Mailapur, một khu vực thuộc thánh phố Madras của Ấn-độ ngày nay, và đã chết tại đó vào năm 72 sau Chúa Ki-tô với tư cách là một vị Tử Đạo. Ngài là một trong nhóm 12 Tông Đồ, tức những môn đệ thân tín nhất của Chúa Giê-su, đã đồng hành với Chúa Giê-su suốt ba năm trường với tư cách là những người bạn và những môn sinh (xc. Ga 15,15). Tên của Ngài được đặt theo tiếng Aram: ta'am (Thomas), có nghĩa là „một cặp“ hay „người được sinh đôi“. Vì thế, trong Kinh Thánh, Thomas cũng được gọi là Didymos, vì từ Thomas được dịch sang tiếng Hy-lạp là δίδυμος (didymos). Theo truyền thống Syria, Thánh Nhân cũng còn được gọi là Judas Thomas, vì tại đó, Thomas được hiểu là tên đệm, hay tục danh.
Trong
các Giáo hội Công giáo, Chính thống giáo và Anh giáo, Thánh Thomas được tôn
kính với tư cách là vị Thánh Tông Đồ Tử Đạo. Trong các Giáo hội Tin Lành cũng
có ngày tưởng nhớ tới Ngài.
1.Hình ảnh của
Thánh Thomas trong Kinh Thánh:
Thánh
Thomas được cả bốn Tin Mừng nhắc tới trong bảng danh sách các Tông Đồ. Trong
Tin Mừng Nhất Lãm, tức ba cuốn Tin Mừng đầu tiên, Ngài đứng bên cạnh Thánh
Mát-thêu - viên quan ngành thuế (Mt 10,3; Mc 3,18; Lc 6,15). Trong sách Công Vụ
Tông Đồ, người ta thấy Ngài đứng bên cạnh Tông Đồ Philiphê (Cv 1,13). Tin Mừng
theo Thánh Gio-an đã cung cấp một số chi tiết đặc biệt về Thánh Nhân, mà những
chi tiết đó đã mô tả một cách rõ nét về những tính cách nơi con người Ngài.
a.Thomas là người
đa nghi:
Trước
tiên, con đường dẫn tới việc tuyên xưng Đức Tin vào Con Thiên Chúa được trình
bày nơi Thánh Thomas, dựa trên nền tảng căn bản phát xuất từ mối tương quan cá
nhân của Ngài với Chúa Giê-su. Tin Mừng theo Thánh Gio-an (xc. Ga 20,19-29) đã
cung cấp cho chúng ta một cái nhìn như thế:
“Vào chiều ngày ấy, tức ngày thứ nhất trong
tuần, nơi các môn đệ ở, các cửa đều đóng kín, vì các ông sợ người Do-thái. Đức
Giê-su đến, đứng giữa các ông và nói: "Bình an cho anh em! " Nói
xong, Người cho các ông xem tay và cạnh sườn. Các môn đệ vui mừng vì được thấy
Chúa. Người lại nói với các ông: "Bình an cho anh em! Như Chúa Cha đã sai
Thầy, thì Thầy cũng sai anh em." Nói xong, Người thổi hơi vào các ông và bảo:
"Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần. Anh em tha tội cho ai, thì người ấy được
tha; anh em cầm giữ ai, thì người ấy bị cầm giữ."
„Một người trong Nhóm Mười Hai, tên là Tô-ma, cũng gọi
là Đi-đy-mô, không ở với các ông khi Đức Giê-su đến. Các môn đệ khác nói với
ông: "Chúng tôi đã được thấy Chúa!" Ông Tô-ma đáp: "Nếu tôi
không thấy dấu đinh ở tay Người, nếu tôi không xỏ ngón tay vào lỗ đinh và không
đặt bàn tay vào cạnh sườn Người, tôi chẳng có tin." Tám ngày sau, các môn
đệ Đức Giê-su lại có mặt trong nhà, có cả ông Tô-ma ở đó với các ông. Các cửa đều
đóng kín. Đức Giê-su đến, đứng giữa các ông và nói: "Bình an cho anh
em." Rồi Người bảo ông Tô-ma: "Đặt ngón tay vào đây, và hãy nhìn xem
tay Thầy. Đưa tay ra mà đặt vào cạnh sườn Thầy. Đừng cứng lòng nữa, nhưng hãy
tin." Ông Tô-ma thưa Người: "Lạy Chúa của con, lạy Thiên Chúa của
con! " Đức Giê-su bảo: "Vì đã thấy Thầy, nên anh tin. Phúc thay những
người không thấy mà tin!"
Sở
dĩ Thánh Thomas bị gọi là người „đa nghi“ là vì, như được trình bày trong đoạn
văn Kinh Thánh nêu trên, trước khi tuyên xưng niềm tin của mình vào Chúa Giê-su
Phục Sinh thì Ngài đã nghi ngờ về sự phục sinh của Chúa, cho tới khi chính Ngài
tận mắt thấy được những vết đanh trên người của Đấng Phục Sinh.
b.„Thầy là Đường,
là Sự Thật và là Sự Sống“:
Một
chi tiết tiếp theo về Thánh Thomas được ghi lại trong trình thuật về Bữa Tiệc
Ly (xc. Ga 14,4). Trong Bữa Tiệc này, sau khi loan báo về cái chết đang đến gần
của Ngài, Chúa Giê-su đã nói rằng, Ngài sẽ đi để dọn chỗ cho các Môn Đệ, để
Ngài ở đâu thì các ông cũng sẽ được ở đó với Ngài; và Ngài đã giải thích cho
các ông rằng: „Thầy đi đâu thì anh em
cũng đã biết đường đến đó rồi“ (Ga 14,4). Nhưng Thánh Thomas đã xen vào và
nói: „Thưa Thầy, chúng con không biết Thầy
đi đâu, làm sao chúng con biết được đường?“ (Ga 14,5). Câu hỏi của Thánh
Nhân đã tạo điệu kiện cho Chúa Giê-su tuyên bố một lời rất nổi tiếng: „Thầy chính là đường, là sự thật và là sự sống“
(Ga 14,6).
c.“Cả chúng ta nữa,
chúng ta cũng đi để cùng chết với Thầy!“:
Thánh
Thomas lại xuất hiện một lần nữa trong Tin Mừng trước khi Chúa Giê-su làm cho
La-gia-rô phục sinh. Trong một khoảnh khắc đầy nguy ngập đối với cuộc sống của
Ngài, Chúa Giê-su đã quyết định đi tới Bê-ta-ni-a để làm cho La-gia-rô được sống
lại, và như thế, Ngài đã lên đường trong sự nguy hiểm, vì Bê-ta-ni-a nằm rất gần
Giê-ru-sa-lem, nơi các thủ lãnh của dân đã quyết định làm mọi cách để khử trừ
Chúa Giê-su (xc. Ga 10,22-39), do đó, chỉ cần nói tới đi đến Giê-ru-sa-lem thôi
thì tất cả các môn đệ của Chúa Giê-su lẫn những người đi theo Ngài đều cảm thấy
kinh hoàng và sợ hãi (xc. Mc 10,32). Trước sự quyết tâm của Chúa Giê-su và trước
nỗi do dự của các Tông Đồ khác, Thánh Thomas đã nói với họ: „Cả chúng ta nữa, chúng ta cũng đi để cùng chết
với Thầy!“
2.Thánh Thomas
đã nghi ngờ về cuộc Thăng Thiên của Đức Maria:
Theo
tương truyền, Thánh Thomas cũng là một Tông Đồ duy nhất đã không có mặt trong
cuộc Thăng Thiên của Đức Maria. Khi được các Tông Đồ khác thuật lại cho biết sự
kiện vừa nêu, Ngài cũng đã tỏ ra nghi ngờ giống như Ngài đã từng nghi ngờ về cuộc
Phục Sinh của Chúa Giê-su. Vì thế Đức Mẹ đã hiện ra với kẻ đa nghi này và trao
cho Ngài dây thắt lưng của Mẹ như là bằng chứng về việc cả hồn lẫn xác của Mẹ đều
đã được nghinh đón trên Thiên Đàng. Do đó, trong nền kiến trúc Barock, hình ảnh
Đức Maria cầm dây thắt lưng chính là một Mô-típ rất được yêu chuộng và phổ biến
trong nghệ thuật Ki-tô giáo.
3.Những tương
truyền về hoạt động tông đồ của Thánh Thomas:
Cuốn
Didache, tức cuốn Giáo Lý của các Thánh Tông Đồ - một trong những tác phẩm
Ki-tô giáo cố nhất ngoài 27 cuốn sách của Tân Ước – xuất hiện vào khoảng năm
100 sau Chúa Ki-tô, chứa đựng những bằng chứng cổ nhất bằng văn bản về hoạt động
truyền giáo của Thánh Thomas tại Ấn-độ. Theo cuốn sách này, Ngài đã thành lập
Giáo hội tại Ấn-độ và tại những khu vực lân cận.
Khoảng
một trăm năm sau, những tài liệu được gọi là những văn kiện về Thánh Thomas mới
xuất hiện. Những tác phẩm này đã tường thuật lại một cách khá giống nhau về những
công việc của Thánh Thomas, nhưng được thêu dệt thêm bởi rất nhiều những tình
tiết giầu tính tưởng tượng, và có vẻ như bị ảnh hưởng nhiều bởi ngộ đạo thuyết.
Giáo
phụ Ô-ri-gen cho biết rằng, trước tiên Thánh Thomas đã đến loan báo Tin Mừng tại
Irak và Iran. Sau đó Ngài mới đến miền Nam Ấn-độ để hoạt động Tông Đồ, và vì những
hoạt động truyền giáo của mình, nên Ngài đã bị giết tại Mailapur – một khu vực
thuộc miền Nam Ấn-độ - vào năm 70 của thế kỷ thứ nhất. Người ta vẫn còn giữ được
nhiều văn bản nói về những hoạt động của Thánh Thomas tại Ấn-độ, nhưng những
văn bản đó xuất hiện sau thời Ô-ri-gen. Trong đó có những bản văn của Thánh
Hieronymô (347-420), và của những người sống cùng thời với Ngài là Thánh
Gaudentiô thành Brescia và Thánh Paulinô thành Nola (354-431).
Thánh
Grêgôriô thành Tours (538-594) đã không chỉ cho chúng ta biết rằng, Thánh
Thomas Tông Đồ đã hoạt động và chết tại Ấn-độ, nhưng còn cho biết thêm là, Ngài
đã được mai táng tại đó trong một thời gian dài, và sau đó, các Thánh Tích của
Ngài đã được chuyển tới Edessa, nhưng nơi có ngôi mộ nguyên thủy của Ngài vẫn
còn được tiếp tục tôn kính tại Ấn-độ. Thánh Isidor thành Sevilla (560-636) cũng
nói tương tự như thế về Thánh Thomas, và cũng nói về cách thức lãnh nhận ơn Tử
Đạo của Ngài tại Ấn-độ.
Một
truyền thống khác phát sinh tại Nam Ấn-độ, và có nguồn gốc từ thời các Thánh
Tông Đồ, và luôn tồn tại từ đó tới nay, đã cho biết về những hoạt động truyền
giáo của Thánh Thomas tại đó, và cho biết rằng, Ngài đã thành lập 7 giáo đoàn đầu
tiên tại vùng duyên hải Malabar, cũng như cho biết về cuộc Tử Đạo của Ngài tại
Mailapur nằm đối diện với vùng duyên hải Coromandel. Ngay cả truyền thống có
tính địa phương của Ấn-độ về Thánh Thomas cũng xác nhận về việc các Thánh Tích
của Ngài đã được chuyển một phần lớn về Edessa, mà tại đây, trong các cuộc khai
quật sau sau này, người ta đã phát hiện ra một ít Thánh Tích vẫn còn sót lại của
Ngài.
Ibas
Edessa đã cho xây dựng một ngôi Thánh Đường tại quê hương của ông để tôn kính
các Thánh Tích của Thánh Thomas. Còn hộp sọ được cho là của Thánh Thomas thì hiện
tại đang được bảo quản trong Nhà Thờ Chính Tòa Sioni tại Tiflis, Giorgia, và được
tôn kính tại đó bởi Giáo hội Tông Truyền Chính thống Giorgia như là Thánh Tích.
Trong cuộc Thập Tự Chinh vào năm 1258, phần lớn Thánh Tích của Thánh Thomas đều
được chuyển từ Edessa về Ortona, Ý, và những Thánh Tích đó vẫn đang được bảo quản
tại đó cho tới tận ngày nay, trong một hòm đựng Thánh Tích đặt trong Nhà Nguyện
nằm bên dưới Vương Cung Thánh Đường Ortona. Ngôi mộ nguyên thủy của Thánh
Thoams tại Ấn-độ hiện đang là một điểm hành hương có sức lôi cuốn rất mạnh.
Ngoài Vương Cung Thánh Đường kính Thánh Thomas được xây dựng ngay trên ngôi mộ
trước đây của Ngài tại Mylapore, thuộc thành phố Chennai, thì tại khu vực phía
Nam Ấn-độ cũng còn vô số những điểm hành hương khác, mà những điểm hành hương
này đều có liên quan đến Thánh Thomas cũng như liên quan tới những hoạt động
truyền giáo của Ngài tại đó. Sau đây là một số địa điểm nổi tiếng nhất:
1.Thánh Đường
kính Thánh Thomas trên núi Chennai: đây là nơi mà theo tương truyền, Ngài
đã Tử Đạo tại đó;
2.Thánh Đường
kính Thánh Thomas nằm trên một ngọn núi nhỏ khác tại Chennai: đây là nơi mà
theo tương truyền, Thánh Thomas đã đến ẩn náu tại đó trước khi chịu Tử Đạo;
3.Núi và Thánh
Đường Malayattoor tại Kerala: đây là nơi được cho là Thánh Thomas đã
đến sống ẩn dật tại đó trong một thời gian dài để cầu nguyện và suy niệm;
4.Thánh Đường
Codungallur:
theo tương truyền, nơi đây đã từng là một thành phố cảng nổi tiếng, và vào năm
52, Thánh Thomas đã cập bến tại đây, và là một trong bảy cộng đoàn nguyên thủy
do Thánh Thomas thành lập. Một cánh tay của Thánh Nhân đang được tôn kính tại
đây. Cánh tay này đã được chuyển đến từ Ortona, nước Ý, như là một món quà của
Đức Pi-ô XII nhân dịp mừng kỷ niệm 1900 năm Ngày thánh Thomas đặt chân tới Ấn-độ.
5.Thánh Đường
Palayur:
đây là một trong bảy cộng đoàn nguyên thủy tại vùng duyên hải Malabar, và
nguyên là một đền thờ của người Ấn giáo. Sau khi hầu hết các Giáo sĩ Bà-la-môn
gia nhập Giáo hội Công giáo, Thánh Thomas đã biến ngôi đền này thành một ngôi
Thánh Đường.
Theo
một số truyền thống khác, mà những truyền thống này có lẽ có nguồn gốc từ ngộ đạo
thuyết và từ phái Manichê, Thánh Thomas được coi là người anh em song sinh của
Chúa Giê-su.
Thánh
Thomas còn bị gán là tác giả của một cuốn Tin Mừng và của nhiều tác phẩm khác.
Nhưng tất cả các tác phẩm này đều bị liệt vào số các sách Ngụy Thư.
4.Việc tôn kính
Thánh Thomas:
Tại
Châu Âu, ngoài việc được tôn kính với tư cách là Thánh Tông Đồ Tử Đạo, Thánh
Thomas còn được tôn kính với tư cách là vị Bổn Mạng của những người làm nghề thợ
nề và thợ mộc. Bên cạnh đó, Ngài còn được tôn kính là Bổn Mạng của các Thần Học
Gia.
Trước
đây Giáo hội mừng kính Thánh Thomas vào ngày 21 tháng 12, nhưng từ năm 1969, với
cuộc cải tổ Phụng Vụ, Giáo hội đã mừng kính Ngài vào ngày mồng 03 tháng 07 với
bậc Lễ Kính, tức Lễ Bậc II. Ngày mồng 03 tháng 07 được coi là ngày di chuyển
các Thánh Tích của Thánh nhân từ nơi Ngài được phúc Tử Đạo, tức từ Kalamina về
Edessa hồi thế kỷ thứ III.
Giáo
hội Chính Thống giáo mừng kính Thánh Thomas vào ngày mồng 06 tháng 10.
Còn
các Giáo hội Tin Lành thì vẫn tiếp tục mừng kính Thánh Thomas vào ngày 21 tháng
12.
Và
Giáo hội Anh giáo cũng mừng kính Thánh Thomas vào ngày 21 tháng 12.
Minh Trần – CTV của trang thông tin Giáo xứ Thánh Mẫu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét